Sinds een aantal weken is het coronadashboard het gesprek van de dag. En iedereen vond en vindt er wat van: in de politiek, in de zorg en vanzelfsprekend ook de gewone burger. Inmiddels zijn we een aantal weken verder en is het coronadashboard voor mij onderdeel van mijn dagelijkse COVID-19 informatievoorziening. Actueel, overzichtelijk met goede uitleg en niet statisch. Voortdurend wordt nagedacht over noodzakelijke elementen om toe te voegen en zo een nog completer beeld te krijgen van de situatie in Nederland omtrent de spreiding van het coronavirus.
In de dagelijkse praktijk van Finance waarin ik actief ben zien we een steeds grotere belangstelling voor dashboards. Ondernemers, managers en bestuurders zoeken een ‘kompas’ waarmee zij hun organisaties in breed perspectief kunnen monitoren op realtime basis en waarmee ze tijdig kunnen bijsturen. In het boek ‘Het Kompas – In 10 stappen echt grip op het bedrijfsresultaat’ van Eldert de Jager uit 2006 wordt dit onderwerp al besproken. Als bestuur van Financials For Financials zagen wij dit destijds al als een praktijkgerichte aanpak om op basis van missie, visie en strategie en bepaling van de juiste kpi’s (kritische prestatie-indicatoren) en ksf’s (kritische succesfactoren) een werkbaar dashboard te ontwikkelen voor organisaties. Een kompas waarmee organisaties kunnen worden genavigeerd in goede en slechte tijden.
Aandacht in hbo-onderwijs voor dashboarding
Op basis van de nauwe samenwerking met een aantal hogescholen hebben wij Eldert als gastspreker geïntroduceerd bij onder andere de Hogescholen Rotterdam en Den Haag. Het enthousiasme waarmee deze presentaties werden ontvangen hebben ertoe geleid dat het boek inmiddels ook is uitgebracht door Noordhoff onder de titel ‘Navigeren met KPI-dashboards’ en actief wordt gebruikt in de opleiding HBO Finance & Control op een aantal hogescholen in Nederland. Goede zaak dat de financials van de toekomst het belang leren van adequate dashboards in een organisatie of in een breder maatschappelijk perspectief en daarbij ook ontwikkelingen monitoren op het gebied van bijvoorbeeld duurzaamheid.
De essentie van een goed dashboard
De acceptatie van een dashboard als sturingsmechanisme bestaat alleen als dit breed gedragen wordt in een organisatie. Dit betekent dat de input voor de inrichting van dit dashboard voort moet komen uit gesprekken met verschillende medewerkers in een organisatie. Zij kunnen als geen ander de juiste input geven over kpi’s en ksf’s. Dit betreft niet alleen financiële gegevens maar juist ook andere meetgegevens die ten grondslag liggen aan het succes van de organisatie, denk aan ziekteverzuim, personeelstevredenheid, klanttevredenheid, gemiddelde doorlooptijd van processen, de mate waarin door het management wordt geacteerd op gemelde knelpunten in de organisatie, et cetera.
Een bestuurder van een grote zorgorganisatie vertelde ooit dat hij er trots op was dat er in zijn organisatie veel ‘klacht’ meldingen werden geregistreerd. Dit betekent dat er een transparante cultuur bestaat, medewerkers niet bang zijn om te melden dat er klachten zijn en dat het management zich daardoor juist heel goed konden focussen op noodzakelijke verbeteringen van processen en niet op het afrekenen van medewerkers.
Voor mij een sprekend voorbeeld van een open bedrijfscultuur en een uitstekende basis voor goed werkend dashboard.
Het bouwen van en sturen op dashboards kan ook gevaarlijk zijn als niet de juiste informatie wordt meegenomen in deze dashboards. Daarom ook het advies om voortdurend bezig te zijn met het afstemmen van actuele en noodzakelijke meetgegevens met de diverse stakeholders in de organisatie. Regeren is vooruitzien en verandering is de enige constante.
Column week 29 voor cmweb.nl op persoonlijke titel geschreven door Frans de Vos, bestuurslid Financials For Financials, een onafhankelijke vereniging van en vóór financials, en als Businesspartner verbonden aan HighQ.